REKLAMA

 REKLAMA

Robert Piętka

REKLAMA

pracaEL 600x245 beskidlive

REKLAMA

jacek jarco

 

Zabytkowy Pałac w Rajczy

Zabytkowy Pałac w Rajczy

Pierwsze informacje

źródłowe o Rajczy pochodzą z XVII wieku. Jednak prawdopodobnie już od wieku XVI istniało tutaj osadnictwo pasterskie. Kiedy właścicielami Rajczy byli Wielopolscy, w 1674 roku zbudowano we wsi pierwszy, drewniany kościół. Na początku XIX wieku w jej posiadanie weszli Siemiońscy. To właśnie oni przyczynili się do rozwoju wsi i wznieśli zabudowania dworskie.

W latach 40. XIX wieku Anastazy Siemioński uruchomił w Rajczy hutę, zwaną „hamrami”. W tym samym czasie postawił też obok swoją rezydencję – jednokondygnacyjny dwór z alkierzami po bokach. Przy pałacu zaś założył obszerny, 30-hektarowy, park. W 1854 roku Rajczę nabyła włoska rodzina Primavesich, wyjątkowo dobrze ustosunkowana na dworze cesarskim w Wiedniu, posiadająca ponadto bank i wiele zakładów przemysłowych w różnych krajach cesarstwa. Oni również przyłożyli rękę do modernizacji dworu, dodając mu elementy neogotyckie.

 

Po 40 latach Primavesi sprzedali Rajczę Lubomirskim. I właśnie książę Władysław Lubomirski nadał pałacowi - w latach 1895-96 - ostateczny wygląd. Między innymi dobudował drugą kondygnację, a ryzality po bokach wejścia głównego zwieńczył szczytami z charakterystycznymi dla neorenesansu północnego spływami. Pośrodku elewacji południowej znajduje się wieża z bramą wejściową oraz loggią przykrytą trzyspadowym dachem. W latach świetności w pałacu było 26 pokoi mieszkalnych ozdobionych dekoracją stiukową. Bywali w nich znani artyści - goście księcia Lubomirskiego - m.in. Karol Szymanowski, Grzegorz Fitelberg czy Ludomir Różycki.

 

W latach 1914-1916 pałac należał do Habsburgów, którzy podczas wojny przekazali go na cele szpitalne.  W 1916 książę przekazał obiekt na cele sanatoryjno – szpitalne dla kombatantów I wojny Światowej. Po adaptacji budynek wraz z parkiem w roku 1918 oficjalnie został przekazany na szpital wojskowy Czerwonego Krzyża dla chorych na gruźlicę.

Podczas II wojny Światowej w pałacu mieścił się niemiecki sztab Wermachtu. Później do pałacu wkroczyli Rosjanie dewastując jego zabytkowe wnętrza. W roku 1954 utworzono tu Państwowe Sanatorium Przeciwgruźlicze. W latach 1966 pałac przeszedł remont, który niestety zniszczył jego zabytkowe wnętrza. Dobudowano także nową część obiektu, która jednak zupełnie nie pasował do pałacu pod względem architektonicznym. W roku 1988 decyzją Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Bielsku – Białej cały zespół pałacowo – parkowy został wpisany do Rejestru Zabytków. W roku 1991 obiekt przekształcono w Państwowy Zakład Opiekuńczo – Leczniczy, a od 1999 r. mieści się tu Samodzielny Publiczny Zakład Opiekuńczo – Leczniczy dla przewlekle chorych. Pałac przeszedł także gruntowny remont, wykonano prace konserwatorskie i rekonstrukcji wnętrz, dzięki któremu zaczyna odzyskiwać swój pierwotny blask.

 REKLAMA

Przeczytaj także